Uz svima nam poznate bar kodove na proizvodima, veoma rašireni su QR kodovi. QR kodovi (Quick Response) su dvodimenzionalni bar kodovi, nastali 1994. godine u Denso-Wae korporaciji u Japanu. Ono što ih karakterizira jest veoma jednostavan i brz zapis podataka ali i čitanja istih. Iako su u svijetu već u širokoj upotrebi, na ovim se područjima još uvijek mogu rijetko susresti. Jedan od razloga je zasigurno upotreba pametnih uređaja koji tek doživljavaju svoj procvat u zadnjih nekoliko godina, ali i činjenici da QR kodove ne koriste tvrtke i ljudi koji bi ih mogli implementirati na razne načine, kroz brošure, plakate i slično.
Bar kodovi su jednodimenzionalni pa je i njihov kapacitet pohrane ograničen na jednu dimenziju, a to znači i ograničenje dužine podataka koji mogu biti zapisani (obično je to do 20 znamenki). Zbog toga se koristi najviše za označavanje proizvoda, što je bila i primarna svrha QR kodova.
Do danas QR kodovi su u velikoj mjeri nadmašili osnovnu upotrebu. Ograničenje bar kodova uvelike je nadmašeno pohranom u dvije dimenzije. Veći kod ujedno znači i mogućnost veće pohrane podataka, a može se sastojati od 21 do 177 stupaca, odnosno redaka. Postoji 40 veličina, povećanje se vrši za 4×4 modula koji čine matricu, pa tako matrica 1 se sastoji od 21×21 modula, pa sve do najveće 177×177 modula. Prevedeno u znakove to je 7 089 znakova ili 4 296 alfanumeričkih znakova. Zbog svog dizajna čitljiv je u bilo kojem položaju u 360 stupnjeva. Takvu čitljivost omogućava “Finder pattern” koji se nalazi u tri kuta pomoću kojih se vrši orijentacija. Isto tako, važna je i veličina koda koji se skenira. Veći kodovi se lakše čitaju, dok oni umanjeni puno teže. Osim same veličine važna je i kvaliteta otiska.
Dijelovi QR koda:
Micro QR kodovi sadrže samo jedan “Finder pattern” te maksimalno može pohraniti 35 znamenki ili 21 alfanumerički znak.
Kodiranje uzima u obzir razinu korekcije i uzorak koji se koristi simbol. Maskiranje se koristi u područjima koja bi mogla zbuniti skener razbijanjem tih dijelova. Uzorci maskiranja su definirani nad 6×6 mrežom koja se ponavlja tako da pokrije cijeli simbol. Svaki QR kod zaštićuje se BCH kodom, te se u svakom nalaze dvije potpune kopije.
QR kodovi nose podatke koje korisnici pametnih telefona mogu čitati putem aplikacija koje čitaju ove kodove. Kada aplikacija skenira kod, korisnik se usmjerava na sadržaj koji kvadratići sadrže (to je najčešće web adresa). Skeniranje se vrši putem kamere koja se aktivira ulaskom u aplikaciju. Tako na jednostavan način korisnik može doći do raznih informacija, a sve putem svog pametnog uređaja. Osim, što se brzo i jednostavno mogu očitati kodovi, svatko može generirati besplatno jedinstveni QR kod sa željenim podatcima kroz mnoštvo aplikacija koje su prisutne na Internetu. Na ovaj način se može krajnjim korisnicima na maštovit i kreativan način pruža kvalitetna informacija uz nekoliko poteza prstom. Najšira upotreba je u promocijama i kampanjama, a sasvim očekivano marketinški odijeli diljem svijeta smatraju ih sastavnim dijelom oglašavanja. S obzirom na imunost na oštećenja koda do 30% razvijaju se i dizajnerski QR kodovi koji imaju zadatak zaintrigirati i privući korisnike, ali da pri tome ne izlaze iz osnovne ideje dizajna.
Iako ovaj jednostavan i jeftin način oglašavanja ipak u sebi krije i jednu opasnost. Uzimajući u obzir da skeniranje QR koda vodi korisnika direktno da sadržaja, taj sadržaj može biti opasan te može zaraziti uređaj virusom ili zloupotrijebiti podatke. Na korisnicima ostaje da budu izuzetno pažljivi i da skeniraju QR kodove od pouzdanih autora.
Neke od stranica na kojima možete i sami generirati QR kod koji će sadržavati informacije po vašem izboru:
Izvori: VIDI (broj 170), Wikipedia (QR Code), qrcode.com.hr